Họ Dương - Top 15 dòng họ lớn của Việt Nam 

Trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, họ Dương là dòng họ xuất hiện từ rất sớm và đã khẳng định được vị thế của mình là một trong những dòng họ giàu truyền thống bậc nhất ở nước ta. Đã có rất nhiều người con họ Dương ghi tên mình vào lịch sử với những công lao trong công cuộc dựng xây, mở mang bờ cõi và làm rạng danh quê hương Việt Nam.

Lịch sử của họ Dương Việt Nam bắt đầu từ thời các Vua Hùng lập nước Văn Lang. Nhân vật họ Dương đầu tiên được ghi chép trong sử sách là cụ Thủy tổ Dương Minh Tiết - người có công giúp Vua Hùng xây dựng bộ máy nhà nước Văn Lang. Kể từ đó cho đến nay, nhiều thế hệ con cháu họ Dương đã tiếp nối nhau để xây dựng nên truyền thống vẻ vang của dòng họ, đoàn kết cùng với bách gia trăm họ người Việt để lập làng, dựng ấp, bảo vệ biên cương, mở mang lãnh thổ, góp phần vào sự hưng thịnh của đất nước qua các thời kỳ lịch sử.

Một đặc điểm nổi bật khi nói về họ Dương đó là truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm, tích cực tham gia vào cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc. Truyền thống đó đã được thể hiện ngay từ thời điểm nhân dân Việt Nam lầm than nhất, đó là thời kỳ “Nghìn năm Bắc thuộc”. Trong suốt hơn mười thế kỷ sống dưới ách đô hộ của giặc phương Bắc, người họ Dương đã nhiều lần đứng lên đấu tranh, lãnh đạo khởi nghĩa chống ngoại xâm, giành lại độc lập cho dân tộc. Đó là bốn lần người họ Dương tham gia lãnh đạo trong các cuộc khởi nghĩa lớn, nhiều hơn bất cứ dòng họ nào.

Đầu tiên là trong cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng, có một nhân vật rất nổi tiếng nhưng có thể nhiều người chưa biết đó là người họ Dương, đó là Thi Sách - chồng của nữ chủ tướng Trưng Trắc. Thi Sách là con trai Lạc tướng huyện Chu Diên, nổi tiếng tài giỏi, nhân đức trong vùng. Ông cùng người vợ tài giỏi của mình đã tích cực chuẩn bị lực lượng, mưu sự nổi dậy chống lại ách cai trị của nhà Hán. Ông chính là hạt nhân đầu tiên của nghĩa quân và cái chết của ông khi bị tên Thái thú Tô Định ám sát chính là nguyên nhân trực tiếp thổi bùng lên cuộc khởi nghĩa, để rồi sau đó, Trưng Trắc cùng người em gái Trưng Nhị đã phất cờ khởi nghĩa, đòi lại giang sơn về tay người Việt và trả thù cho chồng.

Tiếp đến, vào thế kỷ IX, ở đất Hoan Châu (Nghệ An và Hà Tĩnh ngày nay) có viên Thứ sử người Việt tên là Dương Thanh. Vì bất bình trước ách cai trị tàn bạo của tên quan đô hộ Độc Cô Tổn và nhà Đường, nên đã nổi dậy khởi nghĩa vào năm 819. Ông cùng con trai Dương Chí Liệt và một người thân tín là Đỗ Sĩ Giao kêu gọi nghĩa quân tập kích thành Tống Bình, giành quyền tự chủ, giải thoát cho nhân dân ta khỏi ách thống khổ.

Sang đến thế kỷ X, nhân lúc nhà Đường suy yếu, Khúc Thừa Dụ đã nổi dậy, tự xưng Tiết Độ Sứ cai quản nước ta. Khi họ Khúc bị quân Nam Hán đánh bại, một bộ tướng trung thành của họ Khúc là Dương Đình Nghệ không chịu khuất phục trước vó ngựa của kẻ xâm lược. Dương Đình Nghệ đã tập hợp hơn 3.000 tráng sĩ nhận làm con nuôi, lấy làng Giàng (Châu Ái, Thanh Hóa) làm trung tâm kháng chiến, chiêu tập anh tài cả nước, dấy binh đánh đuổi quân Nam Hán. Năm 931, Dương Đình Nghệ tiến đánh thành Tống Bình, đuổi Lý Khắc Chính và Lý Tiến, giết Trần Bảo, chiếm lại Giao Châu, khôi phục nền tự chủ nước nhà, tự xưng là Tiết Độ Sứ, cai quản đất nước sáu năm, từ 931 đến 937. Ông chính là người khởi đầu cơ nghiệp lớn của họ Dương.

Dương Đình Nghệ có hai hậu bối đầy tài năng là người con trai Dương Tam Kha và chàng rể Ngô Quyền. Sau khi Dương Đình Nghệ bị kẻ phản bội Kiều Công Tiễn sát hại để đoạt chức, Ngô Quyền đã kéo quân về Đại La trả thù cho cha và sau đó, hai anh em Ngô Quyền và Dương Tam Kha đã chuẩn bị lực lượng để nghênh chiến quân Nam Hán đang quay trở lại xâm lược nước ta. Một lần nữa, trí tuệ của người họ Dương được thể hiện cao độ khi Dương Tam Kha đã hiến kế đóng cọc trên sông Bạch Đằng và đích thân ông chỉ huy một đạo quân chiến đấu với quân xâm lược. Cuộc chiến trên sông Bạch Đằng năm 938 kết thúc với thắng lợi của quân dân nước Việt. Từ đây, dân tộc ta đã hoàn toàn thoát khỏi tình trạng Bắc thuộc kéo dài hơn 1.000 năm, mở ra thời kỳ độc lập tự chủ lâu dài cho đất nước.

Phát huy truyền thống hào hùng của tiên tổ, trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ của dân tộc ở thế kỷ XX, nhiều người họ Dương đã tích cực tham gia cách mạng, kiên cường chiến đấu trên các chiến trường, hy sinh anh dũng để gìn giữ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc, khẳng định ý thức tự cường, tinh thần yêu nước của người Việt. Nhiều tấm gương yêu nước tiêu biểu của họ Dương đã được Nhà nước vinh danh là những Anh hùng Lao động, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Mẹ Việt Nam anh hùng…

Không chỉ tài giỏi, anh dũng, họ Dương cũng vang danh thiên hạ về truyền thống hiếu học. Lịch sử khoa cử của nước nhà đã chứng kiến rất nhiều người họ Dương đỗ đại khoa, trong đó có 02 Trạng nguyên, 15 Hoàng giáp, 05 Phó bảng và 35 Tiến sĩ. Trên những văn bia ghi danh ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám có đề tên 21 nhà khoa bảng họ Dương. Các tên tuổi tiêu biểu có thể kể đến như Lưỡng quốc Trạng nguyên Đào Sư Tích gốc họ Dương, Trạng nguyên Dương Phúc Tư…

Dưới các triều đại phong kiến độc lập, người Họ Dương đã tham gia vào công việc chính sự, giữ những vị trí cao trong triều đình, có nhiều đóng góp quan trọng, lập nhiều công trạng, để lại dấu ấn của mình trên chính trường. Trong những thời kỳ hưng thịnh nhất của các vương triều Lý, Trần, Lê, Mạc, Tây Sơn, Nguyễn, đều có bóng dáng của những vị danh thần kiệt xuất mang họ Dương, như Dương Duy Nhất, Dương Trí Dụng, Dương Văn An, Dương Thuần, Dương Khuê…

Ngày nay, người họ Dương đã có mặt ở khắp các địa phương trên cả nước, trải dài từ Bắc vào Nam với quy mô chiếm khoảng 2% dân số cả nước, đứng thứ 13 trong số các dòng họ phổ biến ở nước ta. Các lớp thế hệ con cháu họ Dương thời hiện đại đã và đang tiếp tục phát huy hết nội lực, truyền thống, bản sắc của dòng họ để đóng góp cho Tổ quốc trong thời kỳ mới, tạo nên nhiều thành tích vẻ vang, làm rạng danh tổ tiên, dòng tộc và xây dựng đất nước Việt Nam ngày một phồn vinh, giàu đẹp.

Để tiếp cận nhiều thông tin hơn về lịch sử, truyền thống và những thành tựu của họ Dương, mời bạn khám phá Thư viện số Dương Tộc trên nền tảng Ngân hàng Di sản số DJC (DJC HBank).

--------------oOo--------------

Khi đăng ký tài khoản Ngân hàng Di sản Tri thức tinh hoa DJC tại đây, bạn có cơ hội được: 

• Bình luận, đóng góp ý kiến và giao lưu cùng tác giả.
• Sở hữu ngay báo cáo quản trị cá nhân và blog riêng.
• Truy cập không giới hạn sách, truyện, tài liệu học tập và giải trí thú vị, đa dạng, đa lĩnh vực.

Thông tin về Ngân hàng Di sản Tri thức tinh hoa DJC (HBank DJC):

1. Link Web djc.vn
2. Link Tải App iOS 
3. Link Tải App Android
4. Profile HBank
5. Giải thưởng Heritage Brand Review Award

☎️ Hotline: 0369 049 868 | 0335 609 868 

💌 Email: info@djc.vn